Dậy thì là quá trình phát triển tất yếu của con người. Tuy nhiên, nếu trẻ dậy thì sớm quá sẽ có những tác động, ảnh hưởng ít nhiều đến tâm lý và thể chất của trẻ và gia đình. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và đưa ra kết luận béo phì làm gia tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ nhỏ.
-
Thực trạng dậy thì sớm ở trẻ nhỏ ngày nay
Theo thống kê của cơ quan phụ trách về sức khỏe trẻ em Mỹ, cứ 5000 em thì có ít nhất 1 em bị dậy thì sớm, con số này đang ngày càng tăng lên ngoài khả năng kiểm soát của các cơ quan chức năng.
Tính đến cuối năm 2019, Bệnh viện Nhi Đồng 2 TP.HCM đang quản lý khoảng 500 trẻ dậy thì sớm. Nếu như những năm trước, mỗi tháng bệnh viện chỉ tiếp nhận khoảng 5 bệnh nhân mới có chỉ định điều trị, thì chỉ trong 10 tháng đầu năm 2019, bệnh viện có thêm gần 100 ca bệnh mới, làm tăng đột biến số lượng bệnh nhân cộng dồn hàng năm, gây khó khăn cho công tác điều trị…
-
Mối liên quan giữa béo phì và dậy thì sớm
Trưởng khoa Nội tiết của Trung tâm y tế nhi khoa Hoa Kỳ, Tiến sĩ Paul Kaplowitz cho rằng, tình trạng béo phì ở trẻ em đang là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm.
Rất nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra những bé gái thừa cân, béo phì có nhiều khả năng dậy thì sớm hơn những em gái nhẹ cân, hay biếng ăn. Ở nhóm đối tượng thiếu cân, người ta thấy, các em thường trải qua tuổi dậy thì muộn hơn so với những bạn cùng trang lứa.
Bác sĩ Jamin Josefson, thuộc khoa nội tiết Bệnh viện Nhi Memorial, Chicago cho biết, đối với những bé trai, cho đến nay không có bằng chứng nào cho thấy béo phì làm tăng tỷ lệ dậy thì ở trẻ. Thậm chí những em trai béo phì còn có xu hướng dậy thì muộn hơn so với trung bình.
Các nhà khoa học cũng đưa ra các bằng chứng khoa học và chỉ ra rằng béo phì không có mối liên hệ nhân quả với dậy thì sớm, mà nó chỉ là một yếu tố nguy cơ gây dậy thì sớm ở trẻ, nhất là các bé gái. TS Kaplowitz cho rằng, ngay cả ở những quốc gia có tỷ lệ trẻ em béo phì thấp trẻ vẫn dậy thì sớm. Như ở Đan Mạch chẳng hạn, trong suốt 15 năm qua, số trẻ em bị dậy thì sớm ngày càng tăng theo tuổi. Nghiên cứu vào năm 2000 cho thấy độ tuổi trẻ em nữ bắt đầu phát triển tuyến vú là 11 tuổi nhưng đến nay giảm từ xuống 10 tuổi. Mặc dù tỷ lệ trẻ béo phì ở Đan Mạch rất thấp, thậm chí thấp hơn nhiều so với Mỹ.
-
Tại sao trẻ béo phì dễ bị dậy thì sớm?
Theo các nghiên cứu y tế, sở dĩ trẻ dậy thì sớm là do một loại hormone – kích thích tố có tên leptin. Leptin tiết ra từ các tế bào chất béo, nó đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sự thèm ăn và chức năng sinh sản của con người.
Các nhà khoa học đã chứng minh rằng, khi một đứa trẻ có đủ leptin trong cơ thể đó là lúc tuổi dậy thì bắt đầu. Do đó những cô bé thừa cân, béo phì, có nồng độ leptin cao sẽ dễ bị dậy thì sớm hơn.
-
Cha mẹ có thể làm gì để giảm thiểu nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ
Các chuyên gia nội tiết cho rằng ngoài béo phì còn có một số yếu tố tác động đến quá trình dậy thì sớm ở trẻ như di truyền, giới tính, chủng tộc, do tiếp xúc xã hội, thậm chí cả môi trường sống hàng ngày. Tiếp xúc với các hóa chất tẩy rửa trong sinh hoạt hàng ngày đang đẩy những đứa trẻ của chúng ta vào việc phải gánh chịu hậu quả, như chất BPA trong các đồ nhựa… làm thay đổi hormone, gây dậy thì sớm ở trẻ.
Chính vì vậy ngoài việc kiểm soát cân nặng cho trẻ, các phụ huynh còn cần phải làm nhiều biện pháp kết hợp khác.
- Để kiểm soát được cân nặng của trẻ, cha mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, lượng calo trong bữa ăn của trẻ, nhưng đồng thời vẫn phải đảm bảo đủ chất dinh dưỡng để trẻ phát triển.
- Rèn luyện cho trẻ thói quen ăn uống lành mạnh, nhiều rau củ quả, chất xơ, vitamin và hạn chế tối đa các đồ chiên nấu và đồ ăn chế biến sẵn.
- Khuyến khích con tham gia các hoạt động thể chất thường xuyên, tạo thói quen tập thể dục cho trẻ.
Béo phì là một yếu tố nguy cơ làm gia tăng tỷ lệ dậy thì sớm ở trẻ, tuy nhiên đây không phải là một yếu tố đơn độc. Các bậc phụ huynh hãy chú ý kiểm soát cân nặng của trẻ kết hợp với kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác để hạn chế nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ.
>>> Xem thêm:
